Co to jest guz jajnika?
Guz jajnika jest zmianą litą, torbielowatą lub lito-torbielowatą jajnika. Guzy jajników możemy podzielić na niezłośliwe i złośliwe. Nie wszystkie guzy jajników wymagają leczenia operacyjnego.
Najczęściej pojawiającym się guzem jajnika jest torbiel prosta (czynnościowa), która jest zmianą niezłośliwą, często ulegającą samoistnemu wyleczeniu. Inne guzy niezłośliwe jajnika to torbiele endometrialne (tzw. torbiele czekoladowe), powstające w przebiegu endometriozy oraz guzy dermoidalne (tzw. torbiele skórzaste), mogące w swojej strukturze zawierać elementy włosów, zębów, łoju.
Rzadszą, ale bardzo poważną przyczyną guzów jajnika są nowotwory złośliwe jajnika. Wówczas decyzję o leczeniu operacyjnym podejmuje specjalista ginekologii onkologicznej.
Kiedy już zostanie rozpoznany guz jajnika, kolejnym krokiem jest decyzja lekarza ginekologa dotycząca leczenia operacyjnego lub zachowawczego rozpoznanej zmiany.
W przypadku torbieli prostej jajnika istnieje możliwość postępowania wyczekującego, gdyż większość torbieli ulega samoistnemu wchłonięciu lub pęknięciu. Natomiast guzy lite wymagają leczenia operacyjnego.
Metody leczenia operacyjnego guzów jajnika
Współczesna medycyna oferuje pacjentkom nowoczesne metody leczenia operacyjnego guzów jajnika.
Rekomendowaną metodą usuwania guzów jajnika jest laparoskopia. Laparoskop jest urządzeniem składającym się z długich i cienkich narzędzi ( tzw. trokarów) oraz optyki połączonej z monitorem zewnętrznym. Optyka wraz z trokarami jest wprowadzana do jamy brzusznej poprzez małe nacięcia w powłokach brzusznych. Jeden otwór dla optyki zlokalizowany jest na poziomie pępka, a dwa otwory w podbrzuszu służą wprowadzeniu do jamy brzusznej dwóch trokarów, którymi operator wykonuje dany zakres operacji.
Alternatywą do leczenia laparoskopowego jest laparotomia czyli nacięcie powłok brzusznych cięciem poprzecznym w podbrzuszu, podczas której operator wykonuje zabieg usunięcia guza jajnika.
Operacja zarówno drogą laparoskopową czy poprzez laparotomię odbywa się w znieczuleniu ogólnym, więc pacjentka podczas całego zabiegu pozostaje w uśpieniu, nie odczuwając bólu.
Na czym polega zabieg usunięcia guza jajnika?
Operacja usunięcia guza jajnika polega na wyłuszczeniu guza z tkanki jajnikowej, jednocześnie zachowując jajnik. W przypadku guza, który w znacznej mierze nacieka strukturę jajnika nie pozostaje nic innego jak usunięcie całego guza wraz z jajnikiem i jajowodem. Usunięty materiał tkankowy wysyłany jest do badania histopatologicznego czyli dokładnej oceny budowy guza przy pomocy mikroskopu, w którym to dokonuje się ostateczne rozpoznanie rodzaju guza. To właśnie na podstawie badania histopatologicznego dowiadujemy się, czy guz ma charakter złośliwy lub niezłośliwy oraz z jakiego rodzaju guzem mamy do czynienia. Wynik badania histopatologicznego pozwala lekarzowi ustalić dalsze postępowanie.
Czy wszystkie guzy jajników wymagają leczenia operacyjnego?
Nie wszystkie guzy jajników wymagają leczenia operacyjnego. W przypadku torbieli prostej jajnika możliwe jest postępowanie wyczekujące lub leczenie farmakologiczne. W praktyce klinicznej torbiel prosta może być obserwowana poprzez regularne wykonywanie USG narządu rodnego co 3 miesiące oraz poprzez wykonanie badania Ca 125. Dodatkowo ginekolog może zadecydować o włączeniu tabletek antykoncepcyjnych celem zablokowania czynności jajników, co wpływa hamująco na wzrost torbieli. Jeśli torbiel prosta osiągnie średnicę co najmniej 6 cm, wówczas stanowi to wskazanie do leczenia operacyjnego torbieli.
Specyficzną grupę stanowią kobiety z podejrzeniem torbieli endometrialnej. W tej grupie pacjentek często współistnieje problem niepłodności. Wówczas decyzję o usunięciu torbieli endometrialnej należy podjąć przy współudziale lekarza ginekologa zajmującego się diagnostyką i leczeniem niepłodności, gdyż każda operacja wykonywana w obrębie jajników potencjalnie zmniejsza rezerwę jajnikową, a tym samym może wpływać negatywnie na płodność kobiety.
Zalety leczenia zabiegowego
Leczenie operacyjne guzów jajnika ma wiele zalet. Jedną z nich jest możliwość całkowitego usunięcia guza jajnika i w większości przypadków doprowadzenie do całkowitego wyleczenia. Inną, bardzo ważną zaletą, jest uzyskanie wyniku histopatologicznego usuniętej zmiany, dzięki czemu lekarz może zlecić dalsze postępowanie w okresie pooperacyjnym. W przypadku guzów litych jest to podstawowa metoda leczenia. Brak leczenia operacyjnego skutkowałoby postępem choroby i jej dalszymi negatywnymi skutkami.
Biorąc pod uwagę metody leczenia zabiegowego (laparoskopia vs. laparotomia) to właśnie laparoskopia jest metodą rekomendowaną, z uwagi na mniejszą urazowość, większą precyzję operacji, słabsze odczuwanie bólu pooperacyjnego przez pacjentki oraz szybszy okres rekonwalescencji i powrót do normalnego trybu życia.
Jakie są możliwe powikłania zabiegu?
Niestety mimo zalet leczenia zabiegowego guzów jajnika istnieje również wiele powikłań, czyli zdarzeń niepożądanych, będącej skutkiem takiego leczenia. Zdarza się to niezwykle rzadko, ale pacjentka podpisując świadomą zgodę do operacji, musi zostać poinformowana o tychże możliwych powikłaniach. Do powikłań leczenia operacyjnego guzów jajnika należą między innymi:
- uszkodzenie sąsiadujących narządów jamy brzusznej (moczowód, pęcherz moczowy, jelita)
- niedrożność pooperacyjna jelit
- krwawienie śródoperacyjne, pooperacyjne, powstawanie krwiaków powłok brzusznych
- powikłania infekcyjne ( zapalenie otrzewnej, zapalenie pęcherza moczowego, zakażenie rany pooperacyjnej)
- powikłania zakrzepowo-zatorowe (zator tętnicy płucnej, udar mózgu, zawał serca, zakrzepowe zapalenie żył kończyn dolnych)
- powstanie zrostów w jamie brzusznej, możliwość przewlekłych dolegliwości bólowych brzucha, bolesnych stosunków płciowych
- powikłania anestezjologiczne
- niektóre z tych powikłań mogą doprowadzić do zgonu pacjentki
Jaki jest czas powrotu do zdrowia po zabiegu?
Czas rekonwalescencji po operacji usunięcia guza jajnika jest zazwyczaj krótki.
Jeśli operacja odbyła się drogą laparoskopową, zakres operacji ograniczył się do wyłuszczenia guza lub usunięcia guza z przydatkami, to pacjentka wychodzi do domu w 1.dobie po operacji czyli kolejnego dnia po operacji. Odczuwanie bólu jest niewielkie albo średnie, wymagające krótkotrwałego leczenia przeciwbólowego. Uogólniając, pacjentka do 2 tygodni po zabiegu może wrócić bezpiecznie do poprzedniego trybu życia.
Jeśli zabieg odbył się drogą laparotomii, wówczas czas pobytu pacjentki w szpitalu wydłuża się do 2-3 dni. Odczuwanie bólu jest większe, potrzeba leczenia przeciwbólowego również. Czas powrotu do poprzedniego trybu życia jest kwestią indywidualną (zazwyczaj do miesiąca czasu). Jednakże należy zachować ostrożność z rozpoczęciem intensywnego wysiłku fizycznego, z uwagi na gojącą się ranę powłok brzusznych i możliwość rozejścia się brzegów rany. Wysiłek należy wprowadzać stopniowo, w 3 miesiącu można go zwiększyć, aby po 6 miesiącach móc całkowicie wrócić do formy.
Jak przygotować się do zabiegu?
Jeśli pacjentka została zakwalifikowana do zabiegu operacyjnego, musi się do niego odpowiednio przygotować.
Należy wykonać badania laboratoryjne zgodnie z wytycznymi lekarza anestezjologa. W razie konieczności pacjentka powinnaś dostarczyć również opis zdjęcia rentgena klatki piersiowej, zaświadczenie od lekarza internisty o ogólnym stanie zdrowia i braku dodatkowych obciążeń internistycznych.
Pacjentka powinna zgłosić się w dniu zabiegu na czczo ( czyli co najmniej przez 8 godzin nie jeść i nie pić). Jeśli pacjentka przyjmuje leki w godzinach rannych, powinna przyjąć leki jak zwykle popijając niewielką ilością wody.
Podsumowując, guz jajnika jest chorobą, która w zależności od charakteru guza może być leczona zachowawczo lub operacyjnie. W przypadku leczenia operacyjnego rekomendowaną metodą jest technika laparoskopowa, podczas której w optymalnym zakresie zostaje wyłuszczony guz jajnika. Czas powrotu do zdrowia jest krótki, odczuwanie bólu niewielkie, a dalsza postępowanie zależy od wyniku histopatogicznego.
- lek Anna Janusz
- lek. Marek Kwiecień
- dr n.med. Zofia Borowiec
- dr n.med. Anna Kryza-Ottou
- dr n.med. Marek Pochwałowski
Nazwa i zakres zabiegu: | Cena | Maksymalna długość hospitalizacji po odbytym zabiegu |
---|---|---|
Wizyta kwalifikacyjna | 350 zł | |
Laparoskopia diagnostyczna - w diagnostyce niepłodności, - z ewentualnym usunięciem pojedynczej, drobnej zmiany jajnika lub jajowodu lub zrostu lub z jednoczesnym badaniem drożności jajowodów (chromopertubacją) | od 10.500 zł do 14.500 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe wyłuszczenie torbieli jajnika lub usunięcie wodniaka jajowodu | od 12.500 zł do 18.500 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usunięcie trzonu macicy (LASH, amputacja trzonu macicy) | od 15.500 zł do 22.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usunięcie mięśniaka lub mięśniaków macicy | od 15.000 zł do 22.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowa korekta defektu blizny macicy po cięciu cesarskim (NICHE, isthmo cele) | od 16.500 zł do 21.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usunięcie macicy | od 16.500 zł do 20.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe podwieszenie macicy (pectopexia) | od 19.000 zł do 25.000 zł (dodatkowo należy doliczyć koszt staplera około 1.000 zł) | Do 24 godzin |
Plastyka jajowodów, przywrócenie drożności po zabiegu klipsowania jajowodów (Laparoscopic Tubal Ligation Reversal) | od 18.600 zł do 23.000 zł | Do 24 godzin |
Przezpochwowe usunięcie macicy w asyście laparoskopowej (LAVH) | od 15.900 zł do 25.000 zł | Do 24 godzin |
Profilaktyczna ovariectomia (usunięcie jajników i jajowodów w przypadku mutacji genu BRCA1 lub BRCA2 oraz u chorych na nowotwór piersi) | od 12.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usuwanie łagodnej endometriozy - pojedyncze zmiany | od 14.000 zł do 18.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usuwanie zaawansowanej endometriozy | od 16.500 zł do 30.000 zł | Do 24 godzin |
Laparoskopowe usuwanie endometriozy głęboko naciekającej | od 25.000 zł do 40.000 zł | Do 48 godzin |
Dodatkowa doba pobytu (na życzenie pacjenta, bez wskazań lekarskich) | 2.500 zł | Zależna od możliwości pobytowych na Oddziale |
Chcesz dowiedzieć się więcej? Zadzwoń! tel. (71) 333 000 3 lub napisz do nas: szpital@medfemina.pl