Ciąża pozamaciczna - leczenie - Szpital Medfemina | Wrocław
YT FB
flowers flowers 2 3

Ciąża pozamaciczna – leczenie

Dr Anna Janusz ciąża pozamacicznaCo to jest ciąża pozamaciczna? Czy ciążę pozamaciczną leczyć farmakologicznie czy operacyjnie? Opowiada Dr Anna Janusz.

Dr Anna Janusz:

Ciąża pozamaciczna – sposoby leczenia

Ciąża pozamaciczna to problem, który dotyczy ponad 2% kobiet w ciąży. Jest to najczęstsza przyczyna śmiertelności w pierwszym trymestrze ciąży, stąd bardzo istotne jest wczesne rozpoznanie i leczenie ciąży pozamacicznej. Pozwala to nie tylko na zachowanie zdrowia kobiet ale i ich płodności.

Ciąża pozamaciczna to ciąża nieprawidłowo zlokalizowana poza jamą macicy. Może być zlokalizowana w obrębie narządu rodnego – najczęstsza lokalizacją jest jajowód (ok 97% ciąż pozamacicznych). Dużo rzadszą lokalizacją jest jajnik (0,2%), szyjka macicy (0,2%) oraz blizna po cięciu cesarskim (0,15% ciąż po cięciu cesarskim). Ciąża pozamaciczna może być również zlokalizowana poza narządem rodnym, to jest w jamie brzusznej – jej częstość wynosi 1,4% ciąż pozamacicznych.

Objawami ciąży pozamacicznej mogą być plamienia, bóle podbrzusza, jednak występują one rzadko. Niejednokrotnie ciąża pozamaciczna przebieg skrycie i daje objawy nagle od razu w postaci silnego bólu brzucha, krwotoku wewnętrznego i wstrząsu związanego z brakiem krwi w łożysku naczyniowym. Znamy czynniki ryzyka wystąpienia ciąży pozamacicznej, takie jak przebyte zapalenia miednicy mniejszej, operacje w miednicy mniejszej – szczególnie dotyczące jajowodów, techniki rozrodu wspomaganego, endometrioza, przebyta ciąża pozamaciczna. Jednak należy pamiętać, iż ciąża pozamaciczna często występuje w kobiet, u których znajdujemy żadnych czynników ryzyka. Dlatego bardzo ważne jest wyczulenie lekarzy na możliwość zaistnienia ciąży pozamacicznej u każdej kobiety i wczesna ocena ginekologiczna kobiet z wtórnym zatrzymaniem miesiączki.

Szczęśliwie dysponujemy bardzo prostą metodą diagnostyki ciąży pozamacicznej jaką jest oznaczenie gonadotropiny kosmówkowej (bhCG – hormon ciążowy) we krwi matki oraz wykonanie ultrasonografii (USG) sondą dopochwową, która ma większą rozdzielczość niż sonda przezbrzuszna. Metoda ta stanowi złoty standard w rozpoznawaniu ciąży pozamacicznej.

Prawidłową ciążę (wewnątrzmaciczną) pojedynczą widzimy w przezpochwowym USG przy wartości bhCG rzędu 1 000 – 1 500 mIU/ml, tj ok 4 tygodnia ciąży. Prawidłowo zlokalizowaną ciążę charakteryzuje wzrost bhCG o minimum 66-100% co 48 godzin. Należy jednak pamiętać, iż od tej reguły są wyjątki. W 10% ciąż prawidłowych bhCG przyrasta wolniej, podobnie jest w ciążach mnogich. Z drugiej strony również w ciąży pozamacicznej przyrost bhCG może być prawidłowy.

Kiedy występuje ciąża pozamaciczna?

Ciążę pozamaciczną rozpoznajemy, gdy przy wysokości bhCG rzędu 1 000 – 1500 mIU/ml nie widzimy pęcherzyka ciążowego w jamie macicy w USG dopochwowym. Staramy się uwidocznić ciążę pozamaciczną w USG, pomocne w tym zakresie mogą być nowe techniki ultrasonograficzne, takie jak USG 3D i elastografia, jednak nie zawsze się to nam udaje. Jest to bardzo trudne, zwłaszcza gdy ciązą rozwija się w jamie brzusznej. Uwidocznienie ciąży pozamacicznej nie jest warunkiem jej rozpoznania.

W przypadku gdy kobieta nie prezentuje żadnych objawów niepokojących, badanie USG przezpochwowe powtarzamy za 2-3 dni, ponieważ ciążę mnogą możemy uwidocznić w USG przezpochwowym przy wartości bhCG wyższej niż w ciąży pojedynczej (wartość ta nie jest dotąd określona). W przypadku gdy nadal nie stwierdzamy pęcherzyka ciążowego w jamie macicy, potwierdzamy rozpoznanie ciąży pozamacicznej.

W wybranych przypadkach ciąży pozamacicznej (gdy jest ona wcześnie wykryta, przyrost bhCG jest niewielki, wynik USG nie jest niepokojący -nie ma cech krwawienia wewnętrznego, ciąża jest zlokalizowana w jajowodzie, jej unaczynienie jest małe), możemy przyjąć postawę wyczekującą – jest ona skuteczna w około 20% wczesnie rozpoznanych ciąż pozamacicznych.

W pozostałych przypadkach konieczne jest wdrożenie leczenia. Wczesne wdrożenie leczenia jest bardzo ważne, gdyż daje większą skuteczność i mniejsze ryzyko powikłań.

Ciążę pozamaciczną w możemy leczyć farmakologicznie (najczęściej stosuje się metotreksat) lub operacyjnie.

Do leczenie farmakologicznego metotreksatem kwalifikujemy kobiety, które nie wykazują cech zagrożenia zdrowia, ich stan jest dobry, fukcja układu krążenia, nerek i wątroby jest prawidłowa, bhCG nie jest większe niż 10 000 mIU/ml i ciąża pozamaciczna ma średnicę mniejszą niż 4 cm. Metotreksat może być podawany domięśniowo, doustnie lub miejscowo-bezpośrednio do pęcherzyka ciążowego. W formie domięśniowej możemy wdrożyć protokół podania 1, 2 lub wielu dawek metotreksatu, najczęściej stosowaną metodą z racji swej wysokiej skuteczności (95%) jest protokół podania 1 dawki. W tym schemacie kontrolujemy poziom bhCG w 4 i 7 dniu po podaniu leku. W razie spadku bhcG o minimum 15% leczenie jest skuteczne. Po leczeiu farmakoogicznym zawsze kontrolujemy bhCG co 7 dni do czasu uzyskania wyniku ujemnego. Bardzo ważne jest, iż podczas terapii metotreksatem konieczny jest nadzór w warunkach szpitalnych do czasu potwierdzenia skuteczności leczenia. Kobiety poddane terapii metotreksatem podczas leczenia nie powinny pić alkoholu i stosować kwasu foliowego. Przez 6 miesięcy po leczeniu metotreksatem zajście w kolejną ciążę jest przeciwwskazane.

Kolejną metodą leczenia jest leczenie operacyjne. Z racji podobnej skuteczności i podobnego odsetka prawidłowych ciąż po leczeniu operacyjnym lub metotreksatem, leczenie operacyjne jest leczeniem ostatniego rzutu, zarezerwowanym dla ciąż pozamacicznych rozpoznanych później –bardziej zaawansowanych (tj przy bhCG > 10 000 mIU/ml, średnicy ciąży pozamacicznej > 4 cm) lub dla stanów ostrych, w których stwierdzamy zagrożenie dla życia kobiety, które może wystąpić nawet przy niższym poziomie bhCG niż 10 000 mIU/ml. Leczenie operacyjne może być przeprowadzone drogą klasyczną, czyli przez otwarcie powłok brzucha na kilkunastocentymetrowym odcinku lub drogą laparoskopii. Zakres operacji jest również różny, zależny od lokalizacji ciąży pozamacicznej i przebiegu choroby. Z powodu porównywalnej skuteczności metody klasycznej i laparoskopowej oraz większej szansy na ciążę po leczeniu zachowawczym, metodą preferowaną jest usunięcie ciąży pozamacicznej z zaoszczędzeniem narządu, w którym się ona lokalizuje drogą laparoskopową. Jest to operacja zachowawcza, która pozwala na szybką rekonwalescencję-kobiety po operacji laparoskopowej wracają do normalnego funkcjonowania już kilka godzin po operacji. W przypadku metody klasycznej okres ten trwa znacznie dłużej-około kilku tygodni. Kolejną zaletą laparoskopii jest możliwość bardziej precyzyjnej oceny choroby ze względu na znaczne powiększenie obrazu. Jeśli istnieją przeciwskazania do przeprowadzenia laparoskopii (tj wstrząs oligowolemiczny lub niemożność wprowadzenia gazu do jamy brzusznej), wdrażamy leczenie metodą klasyczną. Wybór metody leczenia jest również zależy od doświadczenia operatora oraz dostępnego sprzętu. W przypadku zastosowania leczenia zachowawczego, zalecane jest oznaczenie bhCG po 2-3 dniach od operacji. W przypadku spadku o 30% leczenie uznajemy za skuteczne. W przeciwnym przypadku wdrażamy leczenie uzupełniające drogą operacyjną lub farmakologiczną. Powikłania leczenia występują rzadko, są to: krwawienie, infekcja, uszkodzenie okolicznych narządów tj jelit, pęcherza moczowego, moczowodu czy naczyń miednicy mniejszej, możliwe są również powikłania związane ze znieczuleniem.

Ciąża pozamaciczna – szybkie wykrycie ma ogromne znaczenie!

Ciąża pozamaciczna to problem który dotyczy wielu kobiet i często jest nieprzewidywalna. Współczesna medycyna dysponuje bardzo skutecznymi i małoinwazyjnymi technikami leczenia, stąd większość kobiet ulega całkowitemu wyleczeniu z zachowaniem płodności. Najważniejszym warunkiem jest szybka diagnoza. Dlatego bardzo ważne jest, żeby kobiety z zatrzymaniem miesiączki zgłaszały się na kontrolę do swego ginekologa szybko, to jest między 4 a 6 tygodniem ciąży.

Zabieg wykonują:

  • lek Anna Janusz
  • lek. Marek Kwiecień
  • dr n.med. Zofia Borowiec
  • dr n.med. Anna Kryza-Ottou
  • dr n.med. Marek Pochwałowski

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zadzwoń! tel. (71) 333 000 3 lub napisz do nas: szpital@medfemina.pl

tagi: ciąża pozamaciczna, ciąża pozamaciczna Wrocław, ciąża pozamaciczna operacja, ciąża pozamaciczna laparoskopia, ciąża pozmaciczna co robić, leczenie ciąży pozamacicznej Wrocław

Call Now Button